دیوار نگاره های شهر افراسیاب

سمرقند، نوروز چند سال پیش، شهر افراسیاب
سمرقند فعلی در کنار ویرانه های شهر افراسیاب بنا شده، که از پانصد قبل از میلاد مسیح تا زمان مغولان شهری آباد بود، مغولان چنان شهر را ویران کردند که شهر جدید کمی دورتر بنا شد و سمرقند نام گرفت، نیشابور نیز چنین سرنوشتی داشت و نیشابور فعلی با فاصله‌ای از نیشابور قدیم که مغولان با خاک یکسان کردند بنا شده. من بدنبال پاسخ سوال قدیمی در ذهنم که ریشه‌های شرقی نقاشی ایرانی از کجایند در دیدار از افراسیاب شوق مضاعفی برای دیدن نقاشی های سُغدی مانده بر دیوار داشتم که در کاوشهای شهر افراسیاب که فقط تپه ای از آن باقی مانده کشف شده اند. سغدیان فرمانروایان آندوره راه ابریشم در آسیای میانه بودند. این نقاشی های دیواری همدوره اواخر دوره ساسانی در قرن هفتم میلادی هستند که در بخشی از آن پارسیان تصویر شده‌اند، لباسهای تصویر شده همگی نقوش ساسانی داشتند و چهره نگاری اما، از سنت شرقی پیروی می‌کرد، همچون مینیاتورهای ایرانی سده‌های بعد.

علم فولادین

خشی از یک علم دوران صفوی، از فولاد مشبک، سوره فتح با خط ثلث در قسمت اصلی، در قسمت پایه امضای هنرمنددر یک طرف و تاریخ دوم شوال ۱۰۳۷ هجری قمری در طرف دیگر بچشم میخورد.اثر عبدالوهاب اصفهانی، در کنار بخش اصلی که به شکل سرو (درخت زندگی در هنر ایران) است حاشیه برنزی بشکل برگهاییست که در دو طرف بصورت انتزاعی سر اژدهایی را با دهان باز تداعی میکنند. خلق چنین اثری مستلزم طراحی دقیق بر روی کاغذ و سپس منتقل کردن طرح با سوزن و معمولا گرد ذغال بر روی سطح فولاد و نهایتا برش دقیق فولاد بود. شاهکاری از خطاطی و نقاشی و آهنگری

قلمدان لاکی

قلمدان لاکی، دوره قاجار، احتمالا اثر “کاظم ابن نجف علی”، اواخر قرن ۱۹ میلادی، اواسط قرن ۱۳ هجری
محمد کاظم پسر آقا نجف اصفهانی از مهمترین نقاشان عصر قاجار بود و پدر عبدالحسین صنیع همایون دیگر نقاش مهم این خاندان هنرآفرین

نامه عباس ميرزا به ناپلئون


نامه خواندنی شاهزاده عباس میرزا به ناپلیون نامه از ظر هنر تذهیب و ادبیات نامه نگاری رسمی آندوران بسیار جالب توجه است. این نامه اکنون در موزه آقاخان در شهر تورنتو نگهداری می‌شود.

منتشر شده در مجله بخارا

متن مقاله